Kontrol EAN13 ve EAN8 barkod türlerinde sondaki kontrol karakteri, Basamağı (ean Check Digit) Nedir?

Kontrol basamağı, barkod numaralarının sonunda bulunan ve barkodun doğruluğunu kontrol etmeye yarayan bir rakamdır. Bu basamak, barkodun diğer rakamlarından belirli bir matematiksel formül kullanılarak hesaplanır.

Kontrol Basamağının Amacı:

• Hata Tespiti: Barkod okuyucular, kontrol basamağını kullanarak barkodun doğru okunup okunmadığını kontrol eder. Böylece, yanlış okuma veya veri girişi hataları tespit edilebilir.
• Doğrulama: Kontrol basamağı, barkodun geçerli bir barkod numarası olup olmadığını doğrulamaya yardımcı olur.

Kontrol Basamağı Nasıl Hesaplanır?

Kontrol basamağı hesaplama yöntemi, kullanılan barkod türüne göre değişiklik gösterir. En yaygın barkod türlerinden olan EAN-13'te kontrol basamağı hesaplama adımları şunlardır:

1. Barkod numarasının sağdan sola doğru tek ve çift haneleri ayrılır.
2. Çift haneler toplanır.
3. Tek haneler toplanır ve 3 ile çarpılır.
4. İkinci ve üçüncü adımda elde edilen sayılar toplanır.
5. Elde edilen sayının 10'a bölümünden kalanı bulunur.
6. 10'dan kalan çıkarılır. Sonuç kontrol basamağıdır.

Örnek:

869123456789X barkod numarasının kontrol basamağını hesaplayalım:

1. Çift haneler: 9, 7, 5, 3, 1, 6 = 31
2. Tek haneler: 8, 9, 2, 4, 6, 8 = 37. 37*3 = 111
3. 31 + 111 = 142
4. 142 % 10 = 2
5. 10 - 2 = 8

Bu durumda, kontrol basamağı 8'dir.

Kontrol Basamağının Önemi:

Kontrol basamağı, barkod sistemlerinin güvenilirliğini artıran önemli bir unsurdur. Hatalı okuma veya veri girişinden kaynaklanan sorunları en aza indirerek, stok takibi, satış işlemleri ve lojistik gibi süreçlerin daha verimli ve doğru bir şekilde yürütülmesine katkı sağlar.

----------------------------------

Kontrol basamağı (Check Digit) barkod rakamlarının sonunda bulunan ve kontrol basamağından önceki barkod rakamlarının bir formüle tabi tutulmasından dolayı elde edilen bir rakamdır.

Yukarıdaki örnek EAN-13 barkodunda en sondaki 3 rakamı kontrol basamağıdır.

 

 

Kontrol Basamağı (Check Digit) Hesaplama Yöntemi

 

Barkod Değeri: X1 X2 X3 X4 X5 X6 X7 X8 X9 X10 X11 X12 X13

1.Adım: Barkod değerinin çift haneleri toplanır.
 X2 + X4 + X6 + X8 + X10 + X12

2.Adım: 1.Adımda çıkan sayı 3 ile çarpılır.

3.Adım: Barkod değerinin tek haneleri toplanır.
 X1 + X3 + X5 + X7 + X9 + X11

4.Adım: 2 nci ve 3 üncü adımda elde edilen sayılar toplanır.

5.Adım: 4 üncü adımda çıkan rakam kendisinden büyük 10 sayısının katından çıkartılır.

Sonuç: 5 nci adımda elde edilen sayı kontrol basamağı (Check Digit) rakamıdır.

 

Örnek Hesaplama:

 

Yukarıdaki resimde EAN-13 tipindeki 8681705640313 barkod rakamında 3 kontrol basamağıdır.

Aşağıda hesaplama mantığı adım adım anlatılmıştır.

 

1.Adım: Barkod rakamının çift haneleri toplanır. 6+1+0+6+0+1=14
2.Adım: 1.adımda çıkan sayı 3 ile çarpılır. 14*3=42
3.Adım: Barkod rakamının tek haneleri toplanır. 8+8+7+5+4+3=35
4.Adım: 2 inci adımda elde edilen sayı ile 3 üncü adımda elde edilen sayı toplanır. 42+35=77
5.Adım: 4.adımda elde edilen sayı (yukarıda 77  olarak elde edilmiş) kendisinden büyük 10 u katı olan 80 den çıkartılır.80-77=3
 

Sonuç: 5 nci adımda elde edilen sayı (yukarıda 3 olarak elde edilmiş) kontrol basamağı (Check Digit) rakamıdır.